Wardzia to historyczne miasto położone w południowej Gruzji, w regionie Samcche-Dżawachetia, niedaleko granicy z Turcją. Znajduje się w dolinie rzeki Mtkwari, w otoczeniu malowniczych wzgórz Kaukazu Małego. Miasto słynie przede wszystkim z kompleksu skalnego klasztoru z XII wieku, który jest jednym z najważniejszych zabytków Gruzji.
Językiem urzędowym w Wardzii, jak w całej Gruzji, jest język gruziński. W miejscach turystycznych można jednak porozumieć się po angielsku, a także po rosyjsku.
Wardzia znajduje się w strefie czasowej GMT+4. Jeśli w Warszawie jest godzina 12:00, w Wardzii będzie 14:00.
Najlepszym czasem na odwiedzenie Wardzii jest wiosna (kwiecień-czerwiec) oraz wczesna jesień (wrzesień-październik). Pogoda jest wówczas umiarkowana i sprzyja zwiedzaniu na świeżym powietrzu, a okolica zachwyca kolorami natury.
Sezon wysoki przypada na letnie miesiące (lipiec-sierpień), kiedy w Gruzji jest najwięcej turystów, a ceny noclegów i usług są wyższe. Zimą, choć ruch turystyczny maleje, Wardzia może być mniej dostępna ze względu na śnieg w regionie górskim. W sezonie niskim (listopad-marzec) ceny są bardziej przystępne, ale pogoda może być chłodniejsza i mniej sprzyjająca długim spacerom.
We wrześniu w całej Gruzji odbywają się winobrania, co czyni ten miesiąc szczególnie atrakcyjnym dla miłośników lokalnej kultury i wina. Warto również sprawdzić lokalne święta i festiwale w regionie Samcche-Dżawachetia.
Walutą Gruzji jest lari (GEL). 1 GEL to około 1,60 PLN.
Kartą można płacić w większych hotelach i restauracjach, ale w mniejszych miejscowościach, takich jak Wardzia, lepiej mieć przy sobie gotówkę. Bankomaty są dostępne w większych miastach, ale w samej Wardzii mogą być trudniej dostępne.
Najlepiej wymieniać walutę w kantorach lub bankach w większych miastach, takich jak Tbilisi czy Bordżomi, zanim dotrzemy do Wardzii.
Wardzia to niewielkie miejsce, które najlepiej zwiedzać pieszo. Dojazd do Wardzii realizowany jest głównie przez marszrutki (lokalne minibusy) lub taksówki z pobliskiego Achalciche.
Bilet na marszrutkę z Achalciche do Wardzii kosztuje około 5-10 GEL (8-16 PLN). Koszt taksówki za kilometr to około 1-2 GEL (1,60-3,20 PLN).
Wynajem samochodu w Gruzji to popularna opcja, ale drogi w regionie mogą być wąskie i kręte. W Gruzji obowiązuje ruch prawostronny, jak w Polsce. Parkowanie w Wardzii jest dostępne w specjalnie wyznaczonych miejscach w pobliżu zabytków.
Warto kupić lokalną kartę SIM, aby korzystać z internetu. Popularni operatorzy to Magti, Geocell i Beeline. Koszt pakietu internetowego 5 GB to około 10 GEL (16 PLN). Karty SIM można kupić w Tbilisi, Achalciche lub na lotniskach.
Darmowe WiFi jest dostępne w hotelach, restauracjach i niektórych miejscach turystycznych. Jednak w samym kompleksie skalnym może być problem z dostępem do sieci.
Wygodne buty trekkingowe to podstawa, ponieważ kompleks skalny wymaga chodzenia po nierównym terenie. Latem warto zabrać kapelusz i krem przeciwsłoneczny, a jesienią i zimą cieplejsze ubrania.
Adaptery do gniazdek nie są potrzebne, ponieważ w Gruzji używa się takich samych jak w Polsce. Warto zabrać także leki na wszelki wypadek oraz parasol, szczególnie wiosną.
Najbliższe lotnisko to Kutaisi (KUT) lub Tbilisi (TBS). Z lotnisk do Wardzii można dotrzeć marszrutką lub wynajętym samochodem.
Nie ma bezpośrednich lotów do Wardzii – najpierw trzeba dolecieć do Tbilisi lub Kutaisi. Średni czas lotu z Warszawy do Tbilisi to około 3,5 godziny. Linie lotnicze oferujące połączenia to LOT, Wizz Air czy Ryanair.
Wardzia nie ma wyraźnego podziału na dzielnice, ale noclegi można znaleźć w pobliskich wsiach lub Achalciche. Warto rozważyć pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne, które oferują bliskość natury i lokalny klimat.
Standardy są różne – od prostych pensjonatów po 4-gwiazdkowe hotele. Ceny zaczynają się od 50-70 PLN za noc w pensjonacie, a za hotel średniej klasy zapłacimy około 150-200 PLN.
Wardzia i region Samcche-Dżawachetia oferują wyjątkowe dania, które warto spróbować. Jednym z nich jest „chinkali” – pierożki z baraniną lub wołowiną. Kolejnym specjałem jest „mtsvadi” – szaszłyk z mięsa grillowanego na ogniu. Warto spróbować także „chaczapuri” w różnych wariantach, a także „lobio” – duszoną fasolę z przyprawami. Miłośnicy słodkości powinni spróbować „churchkheli” – orzechów zanurzanych w winogronowym syropie. Lokalne dania najlepiej smakują w małych restauracjach rodzinnych lub na bazarach.
Z Wardzii warto przywieźć ręcznie robione ceramiki i tradycyjne tkaniny. Lokalne bazary oferują także przyprawy, takie jak szafran czy adżika, oraz wina z regionu Samcche-Dżawachetia. Popularną pamiątką są również słodycze, takie jak churchkhela. Najlepsze zakupy zrobisz w Achalciche lub lokalnych targach w pobliżu Wardzii.
Wardzia to nie tylko zabytek, ale również miejsce pełne legend. Jedna z nich mówi, że nazwa miasta pochodzi z okrzyku królowej Tamary, która jako dziecko zgubiła się w skalnym kompleksie. Wardzia to także przykład mistrzowskiej inżynierii średniowiecznej – w skale wykuto system kanałów wodnych, które działają do dziś. Miasto było również schronieniem dla ludności podczas najazdów Mongołów. Obecnie Wardzia jest jednym z najważniejszych punktów na mapie turystyki kulturowej Gruzji.
Pogoda w Wardzia jest zróżnicowana w zależności od pory roku, co warto uwzględnić, planując wakacje. Latem, od czerwca do sierpnia, średnie temperatury w dzień wynoszą około 13-16°C, co sprzyja zwiedzaniu niezwykłego skalnego miasta i spacerom po okolicy. To również czas z dużą liczbą dni słonecznych – średnio 22-25 w miesiącu. Z kolei wiosną i jesienią temperatury wahają się od 7°C do 10°C, a krajobraz zachwyca kolorami natury, idealnymi do fotografowania.
Zimą, między grudniem a lutym, temperatury w dzień spadają poniżej zera, co może być wyzwaniem, ale również doskonałą okazją do podziwiania Wardzia w surowej, zimowej aurze. Niezależnie od pory roku, warto zabrać wygodne buty i odzież dopasowaną do warunków pogodowych, aby w pełni cieszyć się urokiem tego miejsca. W miesiącach z większą ilością opadów, takich jak maj i czerwiec, zaleca się parasol lub kurtkę przeciwdeszczową.