Tirta Empul to miejscowość położona na wyspie Bali w Indonezji, w regionie Tampaksiring. Znana jest przede wszystkim ze swojej świątyni oraz tradycyjnych balijskich rytuałów oczyszczających. To malownicze miejsce otoczone jest bujną roślinnością i polami ryżowymi, oferując turystom wyjątkowy klimat.
W pobliżu Tirta Empul warto zwrócić uwagę na:
Językiem urzędowym jest indonezyjski (Bahasa Indonesia). W regionie Bali powszechnie używany jest język balijski, ale w miejscach turystycznych można porozumiewać się po angielsku.
W Tirta Empul obowiązuje czas WITA (Centralny Indonezyjski). Jeśli w Warszawie jest 12:00, w Tirta Empul będzie 18:00.
Najlepszy czas na odwiedzenie Tirta Empul przypada na porę suchą, czyli od kwietnia do października. W tym okresie pogoda jest słoneczna i sprzyja zwiedzaniu oraz uczestnictwu w tradycyjnych ceremoniach.
W sezonie wysokim (lipiec-sierpień oraz grudzień) miasto jest bardziej zatłoczone, a ceny zakwaterowania i atrakcji wyższe. Sezon niski (listopad-marzec) to pora deszczowa, ale ceny są znacznie niższe, a tłumy mniejsze.
Warto odwiedzić Tirta Empul podczas balijskich świąt, takich jak Galungan czy Kuningan, kiedy odbywają się barwne procesje i ceremonie w świątyniach.
Lokalną walutą jest rupia indonezyjska (IDR). Warto mieć przy sobie gotówkę, zwłaszcza w mniejszych sklepach czy na targach. Płatności kartą są możliwe w większych restauracjach i hotelach. Kurs wymiany to około 1 PLN = 3 500 IDR. Najlepiej wymieniać pieniądze w bankach lub licencjonowanych kantorach.
Najlepszym sposobem poruszania się po okolicy są skutery (wynajem od 60 000 IDR/dzień, ok. 17 PLN) lub taksówki. Alternatywą są lokalne busy (bemo), choć ich trasy mogą być niejasne dla turystów. Aplikacje takie jak Grab i Gojek są powszechnie używane. Wynajem auta jest możliwy, ale drogi mogą być wąskie i kręte, a ruch odbywa się lewą stroną.
Zakup lokalnej karty SIM to dobra opcja – polecani operatorzy to Telkomsel i XL. Przykładowy pakiet 10 GB kosztuje około 100 000 IDR (28 PLN). Karty SIM można kupić na lotnisku lub w sklepach operatorów po okazaniu paszportu. WiFi jest dostępne w większości hoteli, restauracji i kawiarni.
Warto zabrać lekką, przewiewną odzież, a także strój kąpielowy do rytuałów w świątyni. Przydatne będą kremy przeciwsłoneczne, środki na komary, wygodne obuwie do zwiedzania oraz parasol na wypadek deszczu. Gniazdka w Indonezji są kompatybilne z polskimi wtyczkami, więc adapter nie jest potrzebny.
Najbliższe lotnisko to Ngurah Rai International Airport (DPS) w Denpasar. Lot z Polski trwa około 16-18 godzin z jedną przesiadką. Bezpośrednie loty nie są dostępne, ale popularne linie to Qatar Airways, Emirates czy KLM.
Najlepsze dzielnice na nocleg to Ubud (blisko atrakcji i natury), Tampaksiring (spokojne okolice) oraz Gianyar (tańsze opcje). Noclegi w hostelach zaczynają się od 50 PLN, hotele 3* to koszt około 150 PLN, a luksusowe wille od 400 PLN za noc. W sezonie wysokim warto rezerwować wcześniej.
Lokalne specjały to m.in. babi guling (wieprzowina pieczona z przyprawami), lawar (tradycyjna sałatka z kokosem i przyprawami) oraz sate lilit (szaszłyki z mięsa i przypraw). Warto spróbować ich na lokalnych bazarach lub w restauracjach w Ubud, takich jak Warung Babi Guling Ibu Oka. Typowe składniki to kurkuma, galangal, liście limonki i mleko kokosowe. Na deser polecane są klepon (ryżowe kulki z cukrem palmowym).
W okolicy Tirta Empul życie nocne jest spokojniejsze niż w Denpasar czy Kuta. Warto odwiedzić bary w Ubud, takie jak Laughing Buddha Bar, gdzie odbywają się koncerty na żywo. Popularne są także bary na dachach z widokiem na dżunglę.
Wzgórza w Tampaksiring oferują piękne widoki na pola ryżowe i świątynie. Warto odwiedzić te miejsca o zachodzie słońca, gdy światło tworzy wyjątkową atmosferę.
Z Tirta Empul warto przywieźć lokalne rękodzieło, takie jak rzeźby w drewnie, biżuterię z muszli czy batikowe tkaniny. Popularne są także przyprawy, w tym wanilia i cynamon. Najlepsze miejsca na zakupy to lokalne targi w Gianyar oraz sklepy w Ubud.
Tirta Empul słynie z rytuału oczyszczającego w świętych źródłach, który jest ważnym elementem balijskiej kultury. Woda w świątyni uważana jest za świętą i uzdrawiającą. Świątynia została zbudowana w 962 roku n.e. i jest jednym z najstarszych miejsc kultu na Bali. Warto wiedzieć, że przed wejściem do świętych źródeł wymagane jest założenie sarongu, który można wypożyczyć na miejscu.