Harappa to starożytne miasto położone na terenie dzisiejszego Pakistanu, w prowincji Pendżab. Znajduje się w północno-wschodniej części kraju, około 200 km na południowy zachód od Lahore. Miasto słynie z archeologicznych pozostałości cywilizacji doliny Indusu.
Harappa, choć bardziej znane z zabytków archeologicznych, ma kilka obszarów interesujących dla turystów:
Językiem urzędowym jest urdu, jednak wiele osób mówi także w pendżabskim. W miejscach turystycznych można porozumieć się po angielsku.
Harappa znajduje się w strefie czasowej PKT (Pakistan Standard Time), która jest o 4 godziny do przodu względem Warszawy. Jeśli w Warszawie jest 12:00, w Harappa będzie 16:00.
Najlepszym okresem na odwiedzenie Harappa są miesiące od listopada do marca, kiedy temperatury są przyjemne, a pogoda sprzyja zwiedzaniu. W sezonie wysokim (zimą) miasto może być bardziej zatłoczone, zwłaszcza w okolicach świąt. Latem temperatury mogą przekraczać 40°C, co utrudnia zwiedzanie. Pora deszczowa, przypadająca na lipiec i sierpień, także może być problematyczna. Poza sezonem noclegi i atrakcje są tańsze, co może być korzystne dla budżetowych podróżników.
Walutą w Pakistanie jest rupia pakistańska (PKR). W Harappa warto mieć gotówkę, ponieważ płatność kartą jest ograniczona do większych hoteli i restauracji. Orientacyjny kurs wymiany to około 1 PKR = 0,02 PLN. Wymiany waluty najlepiej dokonywać w kantorach lub bankach, unikając hoteli, gdzie kursy mogą być mniej korzystne.
Najlepszym sposobem poruszania się po Harappa jest wynajem tuk-tuków lub korzystanie z lokalnych autobusów. Koszt przejazdu tuk-tukiem to około 100 PKR (2 PLN) za krótki dystans. Taksówki są dostępne, a aplikacje takie jak Uber funkcjonują w większych miastach Pakistanu, choć niekoniecznie w Harappa. Wypożyczenie samochodu nie jest zalecane ze względu na wąskie drogi i specyficzny styl jazdy lokalnych kierowców.
W Harappa warto zaopatrzyć się w lokalną kartę SIM. Operatorzy tacy jak Jazz czy Zong oferują pakiety internetowe od 200 PKR (4 PLN) za 5 GB. Karty SIM można kupić na lotnisku lub w lokalnych sklepach, a do ich zakupu wymagany jest paszport. Darmowe WiFi dostępne jest w niektórych hotelach i restauracjach, ale poza nimi może być trudno o bezpłatny dostęp do internetu.
Warto zabrać lekką, przewiewną odzież na ciepłe dni oraz cieplejsze ubrania na chłodne wieczory w sezonie zimowym. Nie zapomnij o kremie z filtrem UV, kapeluszu przeciwsłonecznym i wygodnych butach do chodzenia po nierównym terenie. Dokumenty takie jak paszport są niezbędne, a adaptery do gniazdek nie są wymagane, ponieważ w Pakistanie stosuje się wtyczki typu C i D, jak w Polsce.
Najbliższe lotnisko to Międzynarodowy Port Lotniczy w Lahore (LHE), oddalone o około 200 km. Średni czas lotu z Polski do Lahore wynosi około 8 godzin, z przesiadką. Bezpośrednich połączeń brak, ale można skorzystać z lotów z przesiadkami liniami Qatar Airways lub Emirates.
W Harappa można znaleźć noclegi w różnych standardach. W pobliżu strefy archeologicznej znajdują się pensjonaty i hotele 3*, w cenie od 2000 PKR (40 PLN) za noc. Warto zarezerwować nocleg z wyprzedzeniem, zwłaszcza w sezonie wysokim, aby uniknąć braku dostępności.
Kuchnia Harappa to mieszanka smaków Pendżabu i tradycyjnych potraw pakistańskich. Warto spróbować lokalnych dań, takich jak biryani (pikantny ryż z mięsem), nihari (gulasz wołowy) czy halwa puri (słodki chleb z pastą z ciecierzycy). Typowe przyprawy to kumin, kolendra i kardamon. Na deser polecane są gulab jamun (słodkie kulki w syropie). Lokalne potrawy najlepiej kosztować na bazarach lub w restauracjach w pobliżu strefy archeologicznej.
Harappa nie słynie z intensywnego życia nocnego. Turyści mogą odwiedzić lokalne herbaciarnie lub restauracje, gdzie wieczorami odbywają się występy muzyczne na żywo. Warto sprawdzić oferty w hotelach, które czasem organizują wieczorne atrakcje.
Najlepszy widok na miasto i jego okolice rozciąga się z tarasów widokowych w strefie archeologicznej. Polecane jest odwiedzenie tych miejsc o zachodzie słońca, kiedy światło podkreśla piękno ruin i otaczających pól.
Z Harappa warto przywieźć rękodzieło inspirowane kulturą doliny Indusu, takie jak gliniane figurki lub biżuterię. Popularne są także tradycyjne tkaniny z motywami pendżabskimi. Najlepiej zakupy robić na lokalnych bazarach w pobliżu strefy archeologicznej.
Harappa to jedno z najstarszych znanych miast na świecie, sięgające III tysiąclecia p.n.e. Miasto było częścią cywilizacji doliny Indusu, znanej z zaawansowanego systemu kanalizacyjnego. Co ciekawe, wiele artefaktów znalezionych w Harappa wskazuje na rozwiniętą sieć handlową, która sięgała Mezopotamii.
Pogoda w Harappa jest sucha i gorąca przez większą część roku, co czyni ją idealnym kierunkiem dla osób poszukujących słońca. W miesiącach letnich (od maja do sierpnia) temperatury mogą sięgać nawet 40°C, dlatego warto zaplanować wycieczki objazdowe wcześnie rano lub późnym popołudniem, kiedy upał jest mniej uciążliwy.
Zimą, od listopada do lutego, pogoda staje się łagodniejsza, z temperaturami w okolicach 20-25°C, co sprzyja zwiedzaniu starożytnych ruin Harappy, będących jedną z głównych atrakcji regionu. To również doskonały czas na zorganizowane wycieczki, podczas których można poznać historię cywilizacji doliny Indusu.
Osoby wybierające zorganizowane wakacje powinny upewnić się, że ich pakiet zawiera transport z klimatyzacją i dostęp do wody pitnej, szczególnie w cieplejszych miesiącach. Niezależnie od pory roku, warto zabrać ze sobą nakrycie głowy i krem z filtrem, by cieszyć się komfortowym zwiedzaniem.