Asyż to malownicze miasto położone w środkowych Włoszech, w regionie Umbria. Znajduje się na wzgórzu w dolinie Valle Umbra, u podnóża góry Subasio, co nadaje mu wyjątkowy krajobraz i atmosferę. Miasto znane jest jako miejsce narodzin św. Franciszka, patrona Włoch.
- Centro Storico – historyczne centrum Asyżu, pełne urokliwych uliczek, zabytków i kameralnych restauracji.
- Santa Maria degli Angeli – okolica z bazyliką o tej samej nazwie, popularna ze względu na bliskość do stacji kolejowej.
- Monteluce – spokojniejsza dzielnica z pięknymi widokami na okoliczne wzgórza.
- Piazza del Comune – obszar wokół głównego placu z licznymi kawiarniami i restauracjami.
- Rione San Francesco – dzielnica skupiona wokół bazyliki św. Franciszka, często odwiedzana przez pielgrzymów.
Językiem urzędowym jest włoski, ale w miejscach turystycznych bez problemu można porozumieć się po angielsku. W hotelach i większych restauracjach obsługa często mówi także po niemiecku i francusku.
Asyż znajduje się w tej samej strefie czasowej co Warszawa (CET/CEST), więc nie ma różnicy czasowej między tymi miastami.
Optymalny czas na wizytę w Asyżu to wiosna (kwiecień-czerwiec) i jesień (wrzesień-październik). W tych miesiącach pogoda jest łagodna i sprzyja zwiedzaniu, a miasto nie jest tak zatłoczone, jak w sezonie letnim.
W sezonie wysokim (lipiec-sierpień) Asyż jest pełen turystów, a ceny noclegów i atrakcji są wyższe. Zimą (listopad-luty) miasto jest spokojniejsze, a noclegi i restauracje tańsze, choć niektóre atrakcje mogą być zamknięte. Warto wziąć pod uwagę październik, kiedy odbywa się Festa di San Francesco, upamiętniająca patrona miasta.
Najważniejszym wydarzeniem jest Festa di San Francesco (4 października), która przyciąga pielgrzymów z całego świata. W czerwcu odbywa się Calendimaggio, tradycyjny festiwal wiosny z paradami i historycznymi inscenizacjami.
W sezonie niskim ceny noclegów w hotelach 3* zaczynają się od 200 zł za noc, podczas gdy w sezonie wysokim wzrastają do około 300-400 zł.
Obowiązującą walutą w Asyżu, jak w całych Włoszech, jest euro (EUR). 1 EUR to około 4,60 PLN.
Karty płatnicze są akceptowane niemal wszędzie, ale warto mieć przy sobie niewielką ilość gotówki, zwłaszcza na targach, w małych sklepach czy przy zakupie pamiątek.
Najlepiej wymieniać walutę w bankach lub kantorach w dużych miastach. W Asyżu kantory są dostępne głównie w centrum.
Asyż jest stosunkowo małym miastem, więc zwiedzanie pieszo to najlepsza opcja, zwłaszcza w historycznym centrum. Dla osób preferujących transport publiczny dostępne są autobusy (bilet jednorazowy kosztuje około 1,50 EUR, czyli ok. 7 PLN). Można też wynająć rower za około 10 EUR (46 PLN) dziennie.
Taksówki są dostępne, ale drogie – koszt 1 km to około 2 EUR (9 PLN). Aplikacje takie jak Uber czy Bolt nie działają w regionie.
Wynajem samochodu to dobra opcja, jeśli planujesz zwiedzać okoliczne wsie. Drogi są w dobrym stanie, ale w centrum Asyżu obowiązują strefy ograniczonego ruchu (ZTL). Parkingi kosztują około 1-2 EUR za godzinę.
Dla turystów z UE roaming jest bezpłatny, więc zakup lokalnej karty SIM nie jest konieczny. Jeśli jednak potrzebujesz więcej danych, warto rozważyć zakup karty SIM.
Karty SIM można kupić w kioskach lub sklepach operatorów, takich jak TIM czy Vodafone. Pakiet 10 GB kosztuje około 15 EUR (69 PLN). Dokumentem wymaganym do zakupu jest paszport lub dowód osobisty.
Darmowe WiFi jest dostępne w większości hoteli, kawiarni i restauracji. W centrum miasta znajdziesz również kilka hotspotów publicznych.
Wygodne buty są konieczne, ponieważ miasto ma wiele stromych uliczek. W lecie warto zabrać kapelusz i krem z filtrem, a na chłodniejsze miesiące kurtkę przeciwdeszczową.
Adaptery do gniazdek nie są potrzebne, ponieważ we Włoszech używa się takich samych jak w Polsce. Nie zapomnij o lornetce, jeśli planujesz odwiedzić punkty widokowe.
Najbliższym lotniskiem jest Port lotniczy Perugia (PEG), oddalony o około 20 km od Asyżu. Średni czas lotu z Polski wynosi około 2 godziny, ale brak jest bezpośrednich połączeń.
Najlepsze miejsca na nocleg to Centro Storico, blisko głównych atrakcji, oraz Santa Maria degli Angeli, gdzie ceny są niższe, a dostęp do transportu łatwiejszy.
Hostele oferują miejsca od 100 zł za noc. Hotele 3* to wydatek około 300 zł, a luksusowe noclegi w hotelach 5* zaczynają się od 800 zł za noc.
Kuchnia w Asyżu to prawdziwa uczta dla smakoszy. Jednym z najbardziej charakterystycznych dań jest "strangozzi al tartufo" – makaron z truflami, które są regionalnym przysmakiem Umbrii. Inne popularne dania to "porchetta" (pieczona wieprzowina), "umbricelli" (gruby makaron z sosem pomidorowym) i "crostini di fegato" (grzanki z pastą wątrobianą). Na deser warto spróbować "tozzetti", ciasteczek migdałowych, które najlepiej smakują maczane w lokalnym winie. Najlepiej skosztować specjałów w restauracjach takich jak Trattoria Pallotta czy Osteria Piazzetta dell’Erba.
Choć Asyż słynie z duchowej atmosfery, w centrum miasta znajdziesz kilka barów i pubów, takich jak Bar Bibenda czy Enoteca Properzio. Popularne są miejsca serwujące lokalne wina i oliwki. Na wieczornej mapie Asyżu dominuje Piazza del Comune.
Warto odwiedzić Rocca Maggiore, skąd rozciąga się panoramiczny widok na Asyż i dolinę Valle Umbra. Piękne widoki oferuje również punkt przy Bazylice św. Franciszka, zwłaszcza o zachodzie słońca.
Z Asyżu warto przywieźć lokalne rękodzieło, takie jak ceramika umbrańska, oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia czy trufle. Kupisz je w sklepikach przy Via San Francesco lub na targu przy Piazza del Comune. Popularne są także wina z regionu, zwłaszcza Sagrantino di Montefalco, oraz produkty religijne, takie jak medaliki czy różańce. Lokalne specjały najlepiej kupować w małych, rodzinnych sklepach.
Asyż to nie tylko duchowe centrum, ale także miasto sztuki. W bazylice św. Franciszka znajdują się freski Giotta, uznawane za arcydzieła wczesnego renesansu. Ciekawostką jest, że miasto jako jedno z pierwszych we Włoszech zostało wpisane na listę UNESCO. Warto również wiedzieć, że Asyż jest znany z ekologicznych inicjatyw – to miejsce licznych konferencji poświęconych ochronie środowiska.
Pogoda w Asyż zależy od pory roku, ale przez większość miesięcy jest łagodna i sprzyja zwiedzaniu. Wiosną (marzec-maj) temperatury w dzień wahają się od 15°C do 23°C, a liczba słonecznych dni w miesiącu wynosi około 25, co czyni ten okres idealnym na spacery po historycznym centrum i wizyty w bazylice św. Franciszka. Latem (czerwiec-sierpień) termometry pokazują średnio 27-30°C, a noce są ciepłe – to świetny czas na relaks w hotelowych basenach lub wycieczki objazdowe po Umbrii.
Jesienią (wrzesień-listopad) temperatury spadają od 25°C we wrześniu do około 13°C w listopadzie. Warto wtedy korzystać z ofert degustacji lokalnych win i oliwy, które są popularne w regionie. Zimą (grudzień-luty) Asyż jest spokojniejszy, a dzienne temperatury utrzymują się na poziomie 9-11°C, co sprzyja spokojnemu zwiedzaniu bez tłumów. Niezależnie od pory roku, liczba dni deszczowych jest umiarkowana, a opady nie przeszkadzają w odkrywaniu uroków tego malowniczego włoskiego miasta.